Preso dauden pertsonen egoera beti da saila, eta  Euskal preso politikoena are gehiago , pairatzen duten salbuespen legediagatik. Egoera honi  gehitzen badigu osasun arazoak  are gogorrago bihurtzen da espetxe barruko egonaldia.

Egoera hau egiaztatzera etorri dira Mati Iturralde eta Miren Arana medikuek eta Iñaki Zugadi eta Haizea Ziluaga abokatuek.  Espetxeak ez direla gaixotasunak diagnostikatzeko ezta tratatzeko leku egokiak eta ehun preso inguru "berehala askatzeko" beharra azpimarratu dute.